Το Σπίτι της Κύπρου και το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος σας προσκαλούν την Τετάρτη 6 Μαρτίου 2024 και ώρα 19:00 στην παρουσίαση των ακόλουθων συγγραμμάτων της Ελένης Παπαμιχαήλ

• του βιβλίου της, στην ελληνική γλώσσα, με τίτλο:

ΤΟ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΟ ΚΑΙ ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΚΌ ΘΕΜΕΛΙΟ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Μια ολιστική προσέγγιση της πλατωνικής γλωσσολογίας

Εκδόσεις Gutenberg, Αθήνα, 2019 (κυκλοφορία 2020)

• και των δύο βιβλίων της στη γαλλική γλώσσα, με τίτλο:

ΠΛΑΤΩΝ: ΜΙΑ ΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΠΟΥ ΞΕΔΙΠΛΩΝΕΤΑΙ

Οι προηγούμενοι του τέλους διάλογοι

και

ΤΟ ΞΕΔΙΠΛΩΜΑ ΤΗΣ ΠΛΑΤΩΝΙΚΗΣ ΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ

Οι διάλογοι του τέλους

Εκδόσεις L'Harmattan, Παρίσι, 2022 (κυκλοφορία 2023)

Χαιρετισμός:

Σταύρος Αυγουστίδης, Πρέσβης Κυπριακής Δημοκρατίας

Ομιλητές:

Λάμπρος Κουλουμπαρίτσης, Ομότιμος Καθηγητής Φιλοσοφίας - Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Βρυξελλών. Μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας του Βελγίου, Αντεπιστέλλον Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών

Παναγιώτης Χριστιάς, Αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτικής και Κοινωνικής Φιλοσοφίας - Πανεπιστήμιο Κύπρου

και η συγγραφέας

Η εκδήλωση πραγματοποιείται με τη στήριξη του Υφυπουργείου Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας

Η Ελένη Παπαμιχαήλ κατάγεται από την Κύπρο. Πραγματοποίησε πανεπιστημιακές σπουδές Φιλοσοφίας στη Γαλλία, με μεταπτυχιακή εξειδίκευση στην Ιστορία της Φιλοσοφίας. Είναι Διδάκτωρ Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Σορβόννης στο Παρίσι (Sorbonne – Paris IV), όπου και εκπόνησε τη διδακτορική της διατριβή και έλαβε τον διδακτορικό της τίτλο. Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Εργάστηκε στο Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Κύπρου (Κ.Ε.Ε.). Άρθρα της έχουν δημοσιευθεί σε Διεθνή Επιστημονικά Περιοδικά, καθώς και στην Επετηρίδα του Κ.Ε.Ε. Ειδικεύεται στη μελέτη της σκέψης του Πλάτωνα. Το πρώτο της βιβλίο, που αφορά στην τοπολογία του Πλάτωνα, με τίτλο Being and Place in Plato: An inseparable correlation, εκδόθηκε το 2018. Ακολούθησαν τα τρία συγγράμματά της για τη γλωσσολογία και την οντολογία του Πλάτωνα, τα οποία εκδόθηκαν στα τέλη του 2019 και του 2022. Πέραν των έργων με πλατωνική θεματολογία, έχει, επίσης, δημοσιεύσει μελέτες για τον Ηράκλειτο, τον Παρμενίδη, τον Ζήνωνα Κιτιέα, τον Descartes, τον Kierkegaard, τον Bergson, τον Bachelard και τον Merleau-Ponty, καθώς και για θέματα σχετικά με τον τομέα της Ιστορίας της Φιλοσοφίας.

Το ελληνικό βιβλίο της Παπαμιχαήλ δεν αναλύει απλά την πλατωνική θεώρηση για τη γλώσσα. Κύριος στόχος του είναι η ανάδειξη του γεγονότος ότι η μεταφυσική και η γνωσιολογία του Πλάτωνα αποτελούν το θεμέλιο πάνω στο οποίο η πλατωνική θεώρηση της γλώσσας στηρίζεται, και ότι, κατά συνέπεια, η πλατωνική γλωσσολογία δεν είναι δυνατόν να γίνεται κατανοητή ξέχωρα από το συγκεκριμένο αυτό θεμέλιο, καθώς και ότι ούτε θα έπρεπε να μελετάται ποτέ ξέχωρα από το θεμέλιο αυτό. Η εν λόγω ολιστική ερμηνευτική προσέγγιση στο θέμα της πλατωνικής γλωσσολογίας, την οποία το βιβλίο αυτό υποστηρίζει, βρίσκεται, ως τέτοια, σε αντίθεση προς τη μη ολιστική, και αποκλειστικά μεμονωμένη προσέγγιση πολλών ερευνητών, ενάντια στην οποία και ασκείται, από το συγκεκριμένο βιβλίο, κριτική.

Επιπρόσθετα, στο βιβλίο αυτό επιχειρείται και μία διασύνδεση μεταξύ της πλατωνικής γλωσσολογικής σκέψης και της σκέψης για τη γλώσσα ορισμένων από τους σημαντικότερους σύγχρονους φιλοσόφους. Στόχος της διασύνδεσης αυτής είναι και η ανάδειξη του πώς η θεώρηση του Πλάτωνα για τη γλώσσα, η θεμελιωμένη στη μεταφυσική και στη γνωσιολογία του, μπορεί ταυτόχρονα να θεωρηθεί ότι, και η ίδια, ως τέτοια, έθεσε επίσης, από την πλευρά της, στην πορεία της ιστορίας, τα θεμέλια για τη διαμόρφωση, αφενός, της Φιλοσοφίας της Γλώσσας, καθώς, αφετέρου, και της σύγχρονης Γλωσσολογίας.

Το βιβλίο αυτό μελετά, παράλληλα, και τους ποικίλους τρόπους πρόσληψης της πλατωνικής θεώρησης της γλώσσας, από την αρχαιότητα μέχρι και τη σύγχρονη εποχή.

Στο πέρασμα των εποχών, η πλατωνική αντίληψη του Είναι ή η οντολογία του Πλάτωνα είχε συχνά ερμηνευθεί με ποικίλους και διαφορετικούς τρόπους. Σχετικά με αυτή την αντίληψη, ορισμένοι, μεταξύ των ερευνητών, μίλησαν για ρήξη στους πλατωνικούς διαλόγους, ορισμένοι, για εξελικτική ανάπτυξη, ενώ άλλοι αμφισβήτησαν την ίδια καν την ύπαρξη της αντίληψης αυτής.

Τα δύο γαλλικά βιβλία της Παπαμιχαήλ καθιστούν φανερό ότι η οντολογία του Πλάτωνα δεν αντιστοιχεί σε καμία από αυτές τις γνωστές ερμηνείες. Ο σκοπός τους είναι να αποδείξουν ότι η συγκεκριμένη οντολογία είναι μία όντως υπάρχουσα οντολογία, η οποία ξεδιπλώνεται, και να παρουσιάσουν για ποιο λόγο και πώς και υπό ποια έννοια, στους διάφορους πλατωνικούς διαλόγους, από τους πρώτους μέχρι και τους τελευταίους, αυτό το ξεδίπλωμα διενεργείται.

Το εν λόγω ξεδίπλωμα ακολουθεί μία σειρά. Ωστόσο, δεν λαμβάνει χώρα παρά μόνο γραπτώς, και δεν είναι καθόλου ταυτόσημο με μία εξέλιξη της ίδιας της σκέψης του Πλάτωνα. Αντιθέτως. Σύμφωνα με τη θέση που υποστηρίζεται ακριβώς στα συγκεκριμένα βιβλία, η πλατωνική αντίληψη του Είναι είχε, στην πραγματικότητα, εξολοκλήρου διαμορφωθεί, μέσα στη σκέψη του Πλάτωνα, ήδη προτού ο ίδιος ο φιλόσοφος ξεκινήσει να συγγράφει τους πρώτους του διαλόγους.

Αποδεικνύοντας ότι η σκέψη του Είναι του Πλάτωνα προηγείται της έναρξης συγγραφής των διαλόγων του, τα εν λόγω συγγράμματα, παρόλο που υποστηρίζουν την ενότητα της πλατωνικής οντολογίας, παρουσιάζουν έτσι, πάραυτα, πρωτοτυπία και σε σχέση ταυτόχρονα και με κάθε είδους «ενωτική» ερμηνεία του Πλάτωνα, επίσης.