Dramma tragico σε δύο μέρη και τρεις πράξεις
 
Λιμπρέτο Salvatore Cammarano
Βασισμένο στο μυθιστόρημα του Walter Scott The Bride of Lammermoor

Μετάφραση Μαρία Λαϊνά, Αλεξάνδρα Πλαστήρα

Εποχή: Τέλη του 16ου αιώνα
Τόπος: Σκωτία
Πρώτη παράσταση: Θέατρο Σαν Κάρλο, Νάπολη, 26 Σεπτεμβρίου 1835
Λουτσία: Φάνυ Τακκινάρντι-Περζιάνι
Εντγκάρντο: Ζιλμπέρ-Λουί Ντυπρέ
Ενρίκο: Ντομένικο Κοσσέλι
Ραϊμόντο: Κάρλο Πόρτο

Σκηνοθεσία-Σκηνικά-Κοστούμια Νίκος Πετρόπουλος
Σκηνική επιμέλεια Paolo Panizza
Φωτισμοί Sergio Rossi
Μουσική προετοιμασία σολίστ Δημήτρης Γιάκας
Μουσική προετοιμασία χορωδίας Ερμιόνη Νάστου

Δ Ι Α Ν Ο Μ Η
Λουτσία, αδελφή του Λόρδου Ενρίκο Άστον: June Anderson
Εντγκάρντο Ρέηβενσγουντ: Ramon Vargas 
Λόρδος Ενρίκο Άστον: Roberto Frontali
Λόρδος Αρτούρο Μπάκλω: Saverio Fiore
Ραϊμόντο, εφημέριος: Χριστόφορος Σταμπόγλης
Αλίζα, συνοδός της Λουτσίας: Μαίρη-Έλεν Νέζη
Νορμάννο, ακόλουθος του Λόρδου Ενρίκο Άστον: Patrizio Saudelli

Συμμετέχουν επίσης:
Κυρίες και ιππότες, συγγενείς του Άστον, κάτοικοι των Λαμμερμούρ, φίλοι και υπηρέτες του οίκου των Άστον

Χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής
Διεύθυνση χορωδίας: Φανή Παλαμίδη
Κρατική Ορχήστρα Αθηνών
Μουσική διεύθυνση: Angelo Cavallaro

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΟΜΜΑ 2002
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Νίκος Μανωλόπουλος
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ Νίκος Τσούχλος
Ζωή Καζαντζή οργάνωση παραγωγής
ΤΕΧΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Κώστας Χαραλαμπίδης
Μωυσής Ναχμίας εκτέλεση παραγωγής
Βαγγέλης Κουλούρης υπεύθυνος ήχου
Αντώνης Παναγιωτόπουλος υπεύθυνος φωτισμού
Βασίλης Αζίσης υπεύθυνος βίντεο

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Υπεύθυνη υπερτίτλων: Αμαλία Παπαδοπούλου-Συμεωνίδου * Οδηγός σκηνής: Μαριλένα Ρασιδάκη * Εκτέλεση φωτισμών: Δημήτρης Παπαδόπουλος * Τεχνικός ήχου: Σέργιος Χαρατζάς * Τεχνικός βίντεο: Κώστας Κανελλόπουλος * Μηχανικοί σκηνής: Παναγιώτης Αβραμίδης, Δημήτρης Αβραμίδης * Μηχανισμοί σκηνής: Βαγγέλης Τζιομάκας, Γιώργος Παπανικολάου * Βοηθοί ήχου: Γιάννης Κριθαριώτης, Γιάννης Ναζιρόπουλος * Βοηθοί φωτισμών: Δημήτρης Σερίφης, Παύλος Τσαμπάς, Γιώργος Ανεστόπουλος * Βοηθός βίντεο: Παντελής Μητάκης * Τεχνικοί σκηνής: Γαλάτιος Γενεράλης, Αρτέμης Συρίγος, Ιάκωβος Δαρζέντας * Υπεύθυνη φροντιστηρίου: Σοφία Κατσουλίερη * Υπεύθυνη βεστιαρίου: Ελένη Μιχάλη * Βοηθός φροντιστηρίου: Αντωνία Τσούγγαρη * Βοηθός βεστιαρίου: Τώνια Μυριαγκού

Εξωτερικοί συνεργάτες
Κατασκευή σκηνικού: Παναγιώτης Λαζαρίδης * Κατασκευή κοστουμιών: Sartoria Teatrale Arrigo S.r.I * Μακιγιάζ: Αργυρώ Κουρουπού, Νατάσσα Καλλιβρούση * Κομμώσεις: Κατερίνα Μωλέττη, Ειρήνη Κλουκίνα * Αμπιγιέζ: Στέλλα Συγγρού, Μαρία Στυλιάρα
 

ΣΥΝΟΨΗ
Α΄ Πράξη
Κοντά στον πύργο των Ρέιβενσγουντ
Η σκηνή διαδραματίζεται στα κτήματα του πύργο των Ρέιβενσγουντ στην επαρχία Λαμμερμούρ, τραχιά περιοχή της Σκωτίας. Νωρίς το πρωί ο Νορμάννο, αρχικυνηγός του Ενρίκο, δίνει εντολή στους ανθρώπους του να ψάξουν τη γύρω περιοχή για να βρουν τα ίχνη ενός μυστηριώδους αγνώστου που η παρουσία του εντοπίστηκε στα περίχωρα του πύργου.
Μόλις φύγουν οι υπηρέτες, ο Νορμάννο ρωτάει τον Ενρίκο, που φτάνει εκείνη τη στιγμή, για την αιτία της φανερής του στενοχώριας. Εκείνος παραπονιέται για την επιδείνωση της κατάστασής του: όχι μόνο ο Εντγκάρντο ξαναεμφανίστηκε, αλλά και η Λουτσία, η αδελφή του Ενρίκο, αρνείται να παντρευτεί τον μοναδικό άνδρα που θα μπορούσε να βοηθήσει την οικογένειά τους να ανακτήσει την παλιά της ευμάρεια! Ο Ραϊμόντο, ο ιερέας, δικαιολογεί τη Λουτσία και υποστηρίζει πως η απροθυμία της για οποιονδήποτε γάμο οφείλεται στη θλίψη που της έχει προκαλέσει ο πρόσφατος θάνατος της μητέρας της. Επεμβαίνει όμως ο Νορμάννο λέγοντας ότι η Λουτσία κάθε άλλο παρά αδιάφορη είναι για τον έρωτα και μάλιστα φλέγεται από ερώτα για κάποιον άλλον, που τον συναντά κρυφά. Τρελός από θυμό, ο Ενρίκο τον πιέζει να του αποκαλύψει το όνομα του αγνώστου. Οι υποψίες του Νορμάννο στέφονται στον Εντγκάρντο, τον εχθρό του Ενρίκο! Ο Ενρίκο, έξαλλος πια, καταφέρεται εναντίον της αδελφής του, την οποία κατηγορεί για προδοσία. Εκείνη τη στιγμή επιστρέφουν οι υπηρέτες και επαληθεύουν τις υποψίες του Νορμάννο. Ο μυστηριώδης  άγνωστος είναι πράγματι ο Εντγκάρντο. Ο Ενρίκο ορκίζεται να διακόψει οπωσδήποτε τη σχέση της αδελφή του με τον Εντγκάρντο παρά τις νουθεσίες του Ραϊμόντο για σύνεση και ανοχή.
Η επόμενη σκηνή ξετυλίγεται κοντά σε μια κρήνη στο πάρκο του πύργου. Η Λουτσία, με την ακόλουθό της, την Αλίζα, περιμένει τον Εντγκάρντο. Η Αλίζα παρακαλεί την κυρία της να σκεφτεί σοβαρά πόσο κινδυνεύει συναντώντας τον τώρα που ο Ενρίκο γνωρίζει το ειδύλλιό τους. Η Λουτσία φέρνει στη μνήμη της το θρύλο που συνδέεται με την κρήνη: κάποτε ένας Ρέιβενσγουντ είχε σκοτώσει εκεί την ερωμένη του, και το πτώμα εκείνης της δυστυχισμένης αναπαύεται ακόμα στα βαθιά νερά. Βεβαιώνει την Αλίζα πως είδε πρόσφατα το φάντασμα της δολοφονημένης να ξεπροβάλει από τη μοιραία κρήνη και να την καλεί κοντά της και πως, μόλις η οπτασία εξαφανίστηκε, τα νερά της κρήνης βάφτηκαν κόκκινα. Η Αλίζα βλέπει σε αυτήν την περιγραφή έναν κακό οιωνό και ικετεύει την κυρία της να  απαρνηθεί τον ολέθριο έρωτά της. Η Λουτσία όμως εξυμνεί τον έρωτα που νιώθει και εκφράζει με έκσταση την πεποίθησή της για την ευτυχία που την περιμένει με τον Εντγκάρντο. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή φτάνει και ο Εντγκάρντο. Η Αλίζα απομακρύνεται λίγο για να προσέχει μην έρθει κανείς και δει τους δύο εραστές. Ο Εντγκάρντο ανακοινώνει στη Λουτσία ότι πρέπει να αναχωρήσει αμέσως για τη Γαλλία για να φροντίσει κάποιες προσωπικές του υποθέσεις. Προτού όμως φύγει, έχει σκοπό να δει τον Ενρίκο και να του προτείνει να κάνουν ειρήνη, ζητώντας ταυτόχρονα τη Λουτσία σε γάμο. Η Λουτσία, έντρομη στην ιδέα της αντίδρασης του αδελφού της, εκλιπαρεί τον Εντγκάρντο να κρατήσει τον έρωτά τους μυστικό προς το παρόν. Αλλά εκείνος, παρασυρμένος από την οργή του, της εξηγεί πως μόλις πριν λίγο καιρό ορκίστηκε να εκδικηθεί την οικογένειά της, που ευθύνεται για το θάνατο του πατέρα του, και πως, παρ’ όλο  που το μίσους του έχει καταλαγιάσει χάριν του έρωτά του γι’ αυτήν, πολύ εύκολα μπορεί να αναζωπυρωθεί και εκείνος να εκπληρώσει τον όρκο του. Η Λουτσία καταφέρνει τελικά να τον ηρεμήσει και οι δύο εραστές ανταλλάσσουν δαχτυλίδια, σύμβολο της ένωσής τους μπροστά στον Θεό. Χωρίζουν αφού ορκιστούν ο ένας στον άλλο αιώνια συζυγική πίστη. Η Λουτσία ζητάει από τον εραστή της να της γράφει, ώστε να μαθαίνει νέα του και να απαλύνεται έτσι ο πόνος της, και ο Εντγκάρντο τής το υπόσχεται.

Β΄ Πράξη
Τα διαμερίσματα του λόρδου Άστον στον πύργο
Βρισκόμαστε στα διαμερίσματα του Ενρίκο. Έχουν περάσει μήνες. Ο Ενρίκο, μαζί με τον Νορμάννο, περιμένει τη Λουτσία και ομολογεί πως είναι αρκετά ανήσυχος. Ήδη έχουν φτάσει στον πύργο οι καλεσμένοι για τον γάμο, τον οποίο έχει κανονίσει για τη Λουτσία και τον Αρτούρο, έναν νεαρό άρχοντα που θα τον βοηθήσει να ανακτήσει την περιουσία και το κύρος του. Αν όμως η Λουτσία επιμείνει στην άρνησή της; Ο Νορμάννο καθησυχάζει τον αφέντη του: του θυμίζει πως έχουν κρατήσει όλα τα γράμματα του Εντγκάρντο, και η θλίψη στην οποία έχει βυθιστεί η Λουτσία, λόγω της παρατεταμένης απουσίας του αγαπημένου της, από τον οποίο δεν έχει διόλου νέα, θα κάμψει εύκολα την αντίστασή της. Έχει επίσης ετοιμάσει ένα ψεύτικο γράμμα, που υποτίθεται ότι το έστειλε ο Εντγκάρντο σε μια άλλη γυναίκα και το οποίο αποδεικνύει την απιστία του. Η Λουτσία δεν μπορεί παρά να πειστεί τελικά.
Η Λουτσία έρχεται ενώ ο Ενρίκο στέλνει τον Νορμάννο να προϋπαντήσει τον Αρτούρο. Ο Ενρίκο επικρίνει την αδελφή του για τη θλίψη της την ημέρα του γάμους της, αλλά και η Λουτσία τον επικρίνει για την απάνθρωπη συμπεριφορά του απέναντί της. Ο Ενρίκο την καλεί να ξεχάσει το παρελθόν, όταν όμως αρχίζει να της εκθειάζει τον μελλοντικό της σύζυγο, εκείνη δεν αντέχει και του δηλώνει ότι έχει ήδη ορκιστεί πίστη σε άλλον. Ο Ενρίκο τής δείχνει το ψεύτικο γράμμα. Η Λουτσία καταρρέει. Ο αδελφός της γίνεται πιο πιεστικός: η ζωή του είναι στα χέρια της και, αν εκείνη αρνηθεί την ένωση που της προτείνει, το φάντασμά του θα την καταδιώκει για πάντα αφού αυτός θα έχει χάσει όχι μόνο την τιμή του, αλλά και τη ζωή. Φεύγει αφήνοντας τη δυστυχισμένη Λουτσία σε άθλια κατάσταση.
Ο ιερέας, ο Ραϊμόντο, που συμπονά τη Λουτσία, τη βρίσκει και της λέει πως και η τελευταία ελπίδα έσβησε αφού έστειλε μήνυμα κρυφά στον Εντγκάρντο, στο οποίο δεν πήρε καμία απάντηση. Συμβουλεύει τη Λουτσία να υποταχθεί στη μοίρα και, επικαλούμενος τη μνήμη της νεκρής μητέρας της, την εξορκίζει να συναινέσει στην επιθυμία του αδελφού της. Εξουθενωμένη, η νεαρή γυναίκα υποχωρεί. Ο ιερέας τη συγχαίρει για τη θυσία που δέχεται να κάνει για την οικογένειά της και τη διαβεβαιώνει ότι και οι ουρανοί την ευγνωμονούν γι’ αυτό.

Στον πύργο των Λαμμερμούρ
Στη μεγάλη σάλα του πύργου οι προσκεκλημένοι πλέκουν το εγκώμιο του γαμπρού, ο οποίος υπόσχεται να αποκαταστήσει την ευημερία της οικογένειας. Στη συνέχεια όμως αναρωτιέται για την απουσία της Λουτσίας και απορρίπτει ενοχλημένος τις δικαιολογίες του Ενρίκο πως η νεαρή γυναίκα είναι ακόμη συγκλονισμένη από τον πρόσφατο  θάνατο της μητέρας τους. Ζητάει να μάθει λεπτομέρειες για τις φήμες που κυκλοφορούν και συνδέουν το όνομα της Λουτσίας με το όνομα του  Εντγκάρντο. Ο Ενρίκο διαψεύδει τις φήμες. Εμφανίζεται η Λουτσία, στην οποία και παρουσιάζει τον Αρτούρο, τον μελλοντικό της σύζυγο. Η νεαρή γυναίκα, σε ολοφάνερη απελπισία, πιέζεται από τον αδελφό της και υπογράφει το συμβόλαιο γάμου ψιθυρίζοντας: «Την καταδίκη μου υπέγραψα».
Εκείνη ακριβώς τη στιγμή, μέσα σε γενική κατάπληξη, παρουσιάζεται ο Εντγκάρντο. Η Λουτσία πέφτει λιπόθυμη.
Εδώ ακούγεται το περίφημο σεξτέτο, στο οποίο όλοι εκφράζουν τα συναισθήματά τους: ο Εντγκάρντο, βλέποντας τη Λουτσία να λιποθυμάει, συγκρατεί την οργή του• ο Ενρίκο βρίσκεται διχασμένος ανάμεσα στο θυμό του για τον Εντγκάρντο και στη λύπη για την αδελφή του• η Λουτσία, καθώς συνέρχεται, θρηνεί για τη δυστυχία της και την ανικανότητά της να πεθάνει• ο Ραϊμόντο και ο Αρτούρο νιώθουν οίκτο για τη Λουτσία και τρόμο για όσα συμβαίνουν• τέλος, και η Αλίζα εκφράζει τη συμπόνια της για την κυρία της. Ο Ενρίκο και ο Αρτούρο τραβούν τα ξίφη τους και απειλούν να σκοτώσουν τον Εντγκάρντο  αν δεν φύγει αμέσως. Ο Εντγκάρντο, εκτός εαυτού, τραβάει και αυτός το ξίφος τους και απαντά με προκλητικό τόνο. Επεμβαίνει ο Ραϊμόντο: τους καλεί να αφήσουν τα όπλα και ύστερα δείχνει το συμβόλαιο του γάμου στον Εντγκάρντο και του εξηγεί ότι η Λουτσία ανήκει πια σε άλλον. Αφού αποσπάσει από τη Λουτσία την ομολογία πως έχει συγκατατεθεί σε αυτόν τον γάμο, ο Εντγκάρντο αρνείται να ακούσει τις διαμαρτυρίες και τους θρήνους της και καταριέται τη στιγμή που την ερωτεύτηκε. Έπειτα φεύγει γεμάτος πίκρα αφήνοντας τη Λουτσία καταρρακωμένη.

Γ΄ Πράξη
Ο πύργος των Βολφεράγκ
Ενώ έξω μαίνεται η καταιγίδα, ο Εντγκάρντο είναι βυθισμένος σε σκέψεις απελπισίας.
Ξαφνικά εμφανίζεται ο Ενρίκο, που έχει έρθει για να τον προκαλέσει και να αναρριπίσει το κοινό τους μίσος. Ένας από τους δύο πρέπει να πεθάνει• οι δύο εχθροί συμφωνούν να μονομαχήσουν την επομένη την αυγή.

Η σάλα του πύργου
Κατάμεστη, η σάλα του πύργου γιορτάζει ακόμη τους γάμους. Η Λουτσία και ο Αρτούρο έχουν αποσυρθεί στα διαμερίσματά τους όταν εμφανίζεται ο Ραϊμόντο, καλώντας τους πάντες να σωπάσουν, και τους ανακοινώνει το τρομερό νέο: έχοντας ακούσει ανησυχητικούς θορύβους από τα διαμερίσματα της Λουτσίας, όρμησε μέσα και βρήκε τον Αρτούρο αιμόφυρτο χάμω και τη Λουτσία, με χαμένα τα λογικά, να κρατάει  στα χέρια της το όπλο με το οποίο είχε σκοτώσει τον σύζυγό της. Οι καλεσμένοι, αποσβολωμένοι, προσεύχονται μαζί με τον Ραϊμόντο και παρακαλούν τον Θεό να μην οργιστεί εναντίον τους εξαιτίας αυτής της αποτρόπαιης πράξης.
Εμφανίζεται  η Λουτσία, με ξέπλεκα μαλλιά και ρούχο γεμάτο κηλίδες αίμα. Παραληρεί. Πρόκειται για την περίφημη «σκηνή της τρέλας»: η Λουτσία φαντάζεται πως έχει ξαναβρεί τον Εντγκάρντο και πως οι δυο τους έχουν καταφύγει αρχικά στην κρήνη και στη συνέχεια –μετά την εμφάνιση του φαντάσματος, που έρχεται να τους χωρίσει– στο βωμό όπου οι δυο τους έχουν ορκιστεί αιώνια συζυγική πίστη. Τότε εμφανίζεται ο Ενρίκο και, μόλις μαθαίνει τι έχει συμβεί, ξεσπάει σε απειλές εναντίον της Λουτσίας. Παρεμβαίνει ο Ραϊμόντο και τον καλεί να συνειδητοποιήσει την κατάσταση της αδελφής του. Εκείνη, πάντα σε παραλήρημα, ξαναζεί τη σκηνή κατά την οποία ο Εντγκάρντο την απορρίπτει και την καταριέται, και τον εκλιπαρεί να αγρυπνήσει στον τάφο της όπως και εκείνη θα προσεύχεται γι’ αυτόν ψηλά στον ουρανό. Τη μεταφέρουν έξω ετοιμοθάνατη ενώ ο Ενρίκο αισθάνεται να παραλύει από τις τύψεις. Ο Ραϊμόντο κατηγορεί για τη φρίκη αυτής της εξέλιξης τον Νορμάννο και τον διατάζει να εξαφανιστεί.

Οι τάφοι των Ρέιβενσγουντ
Ο Εντγκάρντο, που περιμένει τον Ενρίκο για να μονομαχήσουν, εύχεται να τον ελευθερώσει ο θάνατος για να μπορεί να ζήσει χωρίς τη Λουτσία. Κάνει θλιβερές σκέψεις πάνω στον τάφο που θα τον σκεπάσει και τον οποίο κανείς δεν θα επισκέπτεται. Οι άνθρωποι όμως των Λαμμερμούρ, που βγαίνουν από τον πύργο θρηνώντας για τον επικείμενο θάνατο της Λουτσίας, τον βγάζουν από τους νοσηρούς του συλλογισμούς. Μαθαίνει κατάπληκτος πως η Λουτσία έχασε τα λογικά της τη νύχτα του γάμου της και πως βρίσκεται στο κατώφλι του θανάτου επαναλαμβάνοντας χωρίς σταματημό το όνομά του. Ακούγεται το λυπητερό χτύπημα μιας καμπάνας και εμφανίζεται ο Ραϊμόντο, ο οποίος ανακοινώνει το θάνατο της Λουτσίας. Ο Εντγκάρντο απευθύνεται τότε στη νεκρή αγαπημένη του διαβεβαιώνοντάς την πως σε λίγο θα τη συναντήσει στον ουρανό, όπου και θα ενωθούν επιτέλους για πάντα. Τέλος, όταν βγαίνει η νεκρική πομπή, τραβάει το στιλέτο του και αυτοκτονεί φωνάζοντας για τελευταία φορά το όνομα της Λουτσίας.