Η αίθουσα συναυλιών Άρης Γαρουφαλής επί σχεδόν τέσσερις δεκαετίες έχει φιλοξενήσει αμέτρητες διπλωματικές εξετάσεις, διαγωνισμούς, συναυλίες και άλλες εκδηλώσεις του ιστορικού ιδρύματος στο ημιτελές εμβληματικό κτίριο του αρχιτέκτονα Ιωάννη Δεσποτόπουλου στην οδό Ρηγίλλης.

Σήμερα, χάρη στη γενναιόδωρη υποστήριξη του Ιδρύματος Friends of Aliki Vatikioti for Music and the Arts στη μνήμη της σπουδαίας πιανίστας και παιδαγωγού Αλίκης Βατικιώτη, η αίθουσα Άρης Γαρουφαλής επιτέλους ολοκληρώνεται και, πλήρως ανακαινισμένη και εκσυγχρονισμένη, ξεκινά ένα νέο κύκλο ζωής στο Ωδείο Αθηνών φιλοδοξώντας να γράψει μια νέα ιστορία στην πολιτιστική ζωή της Αθήνας.

Με τη νέα της μορφή και τις ουσιαστικές παρεμβάσεις της αρχιτεκτονικής ομάδας των Σουζάνας και Δημήτρη Αντωνακάκη και του Τηλέμαχου Ανδριανόπουλου σε συνεργασία με τον ακουστικολόγο Gottfried Schubert, η νέα αίθουσα Άρης Γαρουφαλής πληροί σήμερα όλες τις προδιαγραφές μιας σύγχρονης αίθουσας συναυλιών και ηχογραφήσεων υψηλής ποιότητας, χωρητικότητας 200 θέσεων, που μέχρι σήμερα έλειπε από την πρωτεύουσα.

Αφετηρία της ολοκλήρωσης και ανακαίνισης της μέχρι σήμερα ημιτελούς Αίθουσας Άρης Γαρουφαλής ήταν τα σχέδια και οι αισθητικές αρχές του Ιωάννη Δεσποτόπουλου σε ζωντανό διάλογο με τις ανάγκες ενός σύγχρονου φορέα εκπαίδευσης και πολιτισμού όπως το Ωδείο Αθηνών. Έτσι, στη νέα αίθουσα Άρης Γαρουφαλής ενσωματώθηκαν οι πλέον σύγχρονες αρχιτεκτονικές και τεχνολογικές λύσεις, με στόχο την αυξημένη λειτουργικότητα των χώρων και τη διασφάλιση ενός ακουστικού περιβάλλοντος ιδανικού τόσο για ζωντανές συναυλίες όσο και για ηχογραφήσεις.

Με αυτές τις προδιαγραφές, η αίθουσα Άρης Γαρουφαλής, πέρα από τις εκπαιδευτικές της χρήσεις, φιλοδοξεί να μετατραπεί σε μια ενεργό εστία μουσικής δραστηριότητας στην καρδιά της Αθήνας, ιδίως στον τομέα της μουσικής δωματίου, φιλοξενώντας συστηματικά υψηλού επιπέδου μουσικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, όπως ο Διεθνής Διαγωνισμός Πιάνου De Bach Au Jazz 2018 και το συνέδριο του ελληνικού παραρτήματος της Διεθνούς Ένωσης Μουσικών Βιβλιοθηκών, Αρχείων και Κέντρων Τεκμηρίωσης (IAML Greece).

Λίγα λόγια για τον σχεδιασμό της αίθουσας

Η Αίθουσα Άρης Γαρουφαλής βρίσκεται στην καρδιά ενός από τα πιο σημαντικά για την ιστορία της ελληνικής αρχιτεκτονικής Αθηναϊκά κτίρια. Το κτίριο του Ιωάννη Δεσποτόπουλου για το Ωδείο Αθηνών είναι ένα αρχιτεκτόνημα ιδιαίτερης σημασίας και μοναδικής αρχιτεκτονικής και κατασκευαστικής λογικής.  Η πρόταση ολοκλήρωσης, αποκατάστασης και προσαρμογής της αίθουσας στις νέες ηχητικές και τεχνολογικές απαιτήσεις μιας σύγχρονης αίθουσας συναυλιών διατυπώθηκε με βάση τους παρακάτω άξονες:

Α. Συμπλήρωση της τεχνολογικής υποδομής με στοιχεία τα οποία δεν προβλέπονταν στα αρχικά σχέδια καθώς δεν ανήκαν στα τεχνολογικά δεδομένα της εποχής, όπως κατασκευή ενδοδαπέδιου συστήματος θέρμανσης και δροσισμού, νέα ηλεκτρολογική μελέτη για τον φωτισμό της αίθουσας συναυλιών και των βοηθητικών χώρων, ειδική πρόβλεψη της υποδομής των άμεσων και μελλοντικών ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών εγκαταστάσεων κ.ά.

Β. Σχεδιασμός νέων πετασμάτων, ανακλαστικών ή ηχοαπορροφητικών, ενταγμένων μεν στη συνολική διαμόρφωση των εσωτερικών χώρων που προέβλεπε ο Δεσποτόπουλος, προσαρμοσμένων όμως στις σημερινές ανάγκες με βάση τη νέα ακουστική μελέτη του G. Schubert, προκειμένου να επιτευχθεί η βέλτιστη δυνατή απόδοση στις πρόβες, στις συναυλίες και στις ηχογραφήσεις που αναμένει σήμερα κανείς από μια σύγχρονη αίθουσα συναυλιών.

Γ. Διατήρηση των σχέσεων της υφής και του χρώματος των επιλεγμένων υλικών κατασκευής: αποκατάσταση με ιδιαίτερη προσοχή του εμφανούς σκυροδέματος (δοκοί και οροφή) με μια τεχνική που επαναφέρει τις επιφάνειές του στην αρχική φυσική κατάσταση της υφής και του χρώματος, τούβλα στη φυσική τους κατάσταση, επένδυση του δαπέδου με λωρίδες από ξύλο επιλεγμένης ποιότητας και χρώματος κ.ά.

Δ. Επανασχεδιασμός και οργάνωση του κινητού και μόνιμου εξοπλισμού της αίθουσας, βάθρο και καθίσματα, ο οποίος, πέρα από τη σχέση του με την άνεση των ακροατών και την ακουστική του χώρου, έπρεπε να συνάδει με τα υπόλοιπα δομικά στοιχεία του, με τη γεωμετρία, το χρώμα και τα επιλεγμένα υλικά κατασκευής.

Η Αλίκη Βατικιώτη (1931-2004) και το Ίδρυμα Friends of Aliki Vatikioti for Music and the Arts

Η Αλίκη Βατικιώτη γεννήθηκε στα Χανιά όπου πήρε τα πρώτα μαθήματα πιάνου στο Βενιζέλειο Ωδείο Χανίων από την Λελέ Φανδρίδου. Στη συνέχεια σπούδασε με το Σπύρο Φαραντάτο στο Ωδείο Αθηνών, από όπου πήρε δίπλωμα πιάνου το 1955, ενώ συνέχισε τις σπουδές της στην Κρατική Μουσική Ακαδημία του Μονάχου με τον Friedrich Wuehrer και την Rosl Schmid.

Αλίκη ΒατικιώτηΚατά τη διάρκεια της μακράς μουσικής της σταδιοδρομίας, η Αλίκη Βατικιώτη συνέπραξε επανειλημμένα ως σολίστ με τις Κρατικές Ορχήστρες Αθηνών και Θεσσαλονίκης και τη Συμφωνική της Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Ηχογράφησε πολυάριθμα προγράμματα για το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, έδωσε δεκάδες ατομικά ρεσιτάλ σε ολόκληρη την Ελλάδα και εμφανίστηκε επανειλημμένα ως σολίστ στο Φεστιβάλ Αθηνών. Παράλληλα, περιόδευσε συχνά εκτός Ελλάδος, πραγματοποιώντας ρεσιτάλ ή συμπράττοντας με ορχήστρες στη Γερμανία, την Ουγγαρία, τη Βουλγαρία, την Κύπρο, τις Φιλιππίνες, το Χονγκ Κονγκ, τη Σινγκαπούρη, την Ινδία και την Ιαπωνία.

Η Αλίκη Βατικιώτη φρόντιζε πάντα να περιλαμβάνει ελληνικά έργα στα προγράμματα των συναυλιών της. Έτσι, παρουσίασε την πρώτη παγκόσμια εκτέλεση του Κονσέρτου για Πιάνο και Ορχήστρα του Μίκη Θεοδωράκη με το συνθέτη ως διευθυντή ορχήστρας, την πρώτη παγκόσμια εκτέλεση της Μικρής Σουίτας για πιάνο του ίδιου, το Κοντσερτίνο του Θεόδωρου Αντωνίου με διευθυντή ορχήστρας τον Μάνο Χατζιδάκι κ.α.

Στον τομέα της μουσικής δωματίου, έδωσε δεκάδες συναυλιών με διακεκριμένους συνεργάτες, όπως οι Τάτσης Αποστολίδης και Μatthias Ruetters. Μαζί με την ταλαντούχο συνάδελφό της Νέλλη Σεμιτέκολο, απέσπασαν επανειλημμένους επαίνους από τους κριτικούς για το πιανιστικό ντούο που δημιούργησαν τη δεκαετία του 1970, το ευρύ ρεπερτόριο του οποίου περιλάμβανε πρώτες  εκτελέσεις στην Ελλάδα έργων για δύο πιάνα των Benjamin Britten και Stravinsky, την περίφημη Σονάτα για δύο πιάνα και κρουστά του Bela Bartok και ένα μεγάλο αριθμό πρώτων εκτελέσεων έργων  που γράφτηκαν αποκλειστικά για το ντούο αυτό από Έλληνες συνθέτες, μεταξύ των οποίων ο Γιάννης Κωνσταντινίδης, ο Δημήτρης Δραγατάκης και ο Μιχάλης Γρηγορίου.

Η Αλίκη Βατικιώτη υπήρξε Καθηγήτρια και ΄Εφορος της Σχολής Πιάνου του Ωδείου Αθηνών, όπου από την τάξη της έχουν αποφοιτήσει αξιόλογοι πιανίστες, όπως η Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου, ο Χρήστος Παπαγεωργίου, ο Νίκος Σαμαλτάνος, η Μαρία Ευστρατιάδη, ο Κωνσταντίνος Καρύδης και άλλοι πολλοί. Χρημάτισε Πρόεδρος της EPTA-HELLAS, του ελληνικού τμήματος της European Piano Teachers Association.

Όσοι τη γνώριζαν μιλούν για έναν άνθρωπο σπάνιας ευγένειας και ήθους, έντιμο, χαριτωμένο αλλά και επαναστατικό. Ήταν παντρεμένη με τον Στίβεν Φάρραντ.