Η εκτόπιση και η εξόντωση των Ελλήνων Εβραίων έλαβε χώρα από τον Μάρτιο του 1943 ώς τον Ιούλιο του 1944, ως μέρος του ναζιστικού σχεδίου για τη γενοκτονία των Εβραίων. Το ποσοστό εξόντωσης στην Ελλάδα ήταν 83%, από τα υψηλότερα των χωρώ της κατεχόμενης Ευρώπης. Όχι μόνο, ένας πληθυσμός, που είχε ζήσει σ’ υατούς του τόπους πολλούς αιώνες, αλλά κι ένας ολόκληρος πολιτισμός αφανίστηκε. Όσοι επέζησαν και παρέμειναν στην Ελλάδα έχτισαν με τεράστιες δυσκολίες τη μεταπολεμική τους ζωή και ανασυγκρότησαν λίγες ολιγάριθμες κοινότητες.  

Ογδόντα χρόνια μετά τις πρώτες εκτοπίσεις, η ομιλία αυτή αφηγείται το γεγονός και εστιάζει στην ανάδυση της δύσκολης αυτής μνήμης ύστερα από δεκαετίες σιωπής και λήθης. Μέσα από την περιοδολόγηση της τραυματικής αυτής μνήμης θίγει θέματα όπως  πότε άρχισε να σπάει η σιωπή, πότε αναδύθηκε αυτή η μνήμη, ποιοι ήταν οι φορείς της, ποιες οι αντιστάσεις και πώς σταδιακά εγγράφεται στη συλλογική μνήμη της κοινωνίας μας. 

Λίγα λόγια για τον ομιλητή

Η Οντέτ Βαρών - Βασάρ είναι ιστορικός, δρ. Σύγχρονης Ιστορίας του ΕΚΠΑ, με ερευνητικά πεδία την Αντίσταση, το Ολοκαύτωμα, τη στρατοπεδική λογοτεχνία. Για τα θέματα αυτά δημοσιεύει και συμμετέχει σε Συνέδρια και συλλογικούς τόμους. Δίδαξε ως Καθηγήτρια-σύμβουλος στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο το μάθημα της « Ελληνικής Ιστορίας» (2001-2017). Το σεμινάριό της στο Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος έχει θέμα «Η γενοκτονία των Εβραίων: Ιστορία, Μνήμη, Αναπαραστάσεις» και συνεργάζεται με το ΕΜΕ για την εκπαίδευση Ολοκαυτώματος. Είναι επιστημονική συνεργάτις του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (ΙΔΙΣ). Βιβλία της: Η ενηλικίωση μιας γενιάς. Νέοι και νέες στην Κατοχή και στην Αντίσταση, Εστία 2009 / Η ανάδυση μιας δύσκολης μνήμης, Κείμενα για τη γενοκτονία των Εβραίων, Εστία 2013 / Des Sépharades aux Juifs grecs, Histoire, mémoire et identité, éd. Le Manuscrit, Paris 2021./ Μπέρρυ Ναχμίας, Κραυγή για το αύριο, επιμ.-επίμετρο Ο. Βαρών-Βασάρ, εκδ. Αλεξάνδρεια 2020.