Το «ελληνικό δαιμόνιο» έχει μελετηθεί με πολλούς έμμεσους τρόπους αλλά όχι αυτό καθεαυτό. Προσδιορίζεται γενικώς ως η αιώνια «ψυχή» της ελληνικής επιχειρηματικότητας και καταλαμβάνει κεντρικό χώρο σε κάθε προσπάθεια αποτύπωσης του λεγόμενου «εθνικού χαρακτήρα». Δεν είναι προϊόν εκπαίδευσηςˑ είναι προτέρημα μεν αλλά με αμφιλεγόμενο περιεχόμενο. Φυσικά δεν πρόκειται για ένα «δαιμόνιο της φυλής», αλλά για ιδεολόγημα με τη δική του ιστορική πορεία. Η διάλεξη αποτελεί παρουσίαση ερευνητικού έργου που χρηματοδοτεί το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας & Καινοτομίας. Έχει ως στόχο της να εντάξει στα ιστορικά της συμφραζόμενα την έννοια «ελληνικό δαιμόνιο», από την αυγή των νεοτέρων χρόνων έως τις ημέρες μας, ώστε (α) να αναδείξει τη σημασία της για τη συγκρότηση της νεοελληνικής ταυτότητας, (β) να καταδείξει τους τρόπους με τους οποίους εμπεδώθηκε στην ελληνική κοινωνία και (γ) να αποδείξει την εργαλειακή της χρήση για την αντιμετώπιση των οικονομικών κρίσεων. Απώτερος στόχος της είναι η συνολική ιστορικοποίηση της συζήτησης για τον «χαρακτήρα των Ελλήνων», δηλαδή για τα στοιχεία της ταυτότητάς τους.

Ο Βασίλης Κ. Γούναρης, διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, είναι Καθηγητής της Ιστορίας Νεοτέρων Χρόνων στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Διηύθυνε το ερευνητικό κέντρο του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα στη Θεσσαλονίκη. Διετέλεσε Αναπλ. Καθηγητής στο Τμήμα Βαλκανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας,  Επισκέπτης Καθηγητής στο King's College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και Senior Visiting Scholar (Onassis Foundation USA) στα πανεπιστήμια Yale, Princeton, Columbia, George Washington των ΗΠΑ και York του Καναδά. Διετέλεσε επίσης Πρόεδρος του Τμήματός του, μέλος της Διοικούσας Επιτροπής και Κοσμήτορας της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδας. Είναι εθνικός εκπρόσωπος και αιρετός αντιπρόεδρος του Παρατηρητηρίου για τη Διδασκαλία της Ιστορίας (Συμβούλιο της Ευρώπης). Έχει δημοσιεύσεις οκτώ μονογραφίες, πολλές δεκάδες άρθρα και έχει επιμεληθεί οκτώ συλλογικούς τόμους και πολλές εκδόσεις πηγών. Για τις μελέτες του έχει βραβευτεί δύο φορές από την Ακαδημία Αθηνών και για την αναγνώριση του επιστημονικού του έργου στις ανθρωπιστικές επιστήμες έλαβε Αριστείο (2019) από το ΑΠΘ.